De hond moet gewoon luisteren.

Dat hoor ik vaak. Soms met een zucht, soms met frustratie.
Maar wat bedoelen we daar eigenlijk mee?
En belangrijker nog — waarom luistert een hond soms níet, terwijl jij weet dat hij het allang kent?

In dit blog neem ik je mee in een gedachte-experiment dat ik vaak gebruik in mijn werk als hondengedragstherapeut.
We vervangen het woord hond door andere woorden: puber, peuter, senior.
Want als we dat doen, wordt ineens duidelijk waarom “gewoon luisteren” niet zo gewoon is.

De puber moet gewoon altijd luisteren

Heb jij een puber (gehad)?
Iedereen die er eentje heeft, weet: nee, natuurlijk niet!
Pubers luisteren niet, dat hoort erbij.
Ze zijn bezig hun eigen identiteit te ontdekken, grenzen te verkennen, fouten te maken.

En eerlijk is eerlijk: wij waren zelf ooit pubers.
Wij luisterden ook niet altijd. Sterker nog, ik luisterde vaker níet.

Dus, als we niet verwachten dat een puber “gewoon altijd” luistert, waarom verwachten we dat dan wel van een hond?

De peuter moet gewoon altijd luisteren

Ik heb zelf twee kinderen. Die luisteren niet altijd.
Soms ligt er eentje midden in de supermarkt op de grond, stampvoetend, schreeuwend, met tranen in de ogen:
“Ik wil dat snoepje!”

En dan sta je daar.
Mensen lopen langs. De één kijkt met medelijden — “Sterkte, ik ben daar geweest.”
De ander kijkt neerbuigend — “Wat erg dat jouw kind dat doet. Heb je die niet opgevoed?”

Tja. Daar sta je dan, met een kind dat zijn emoties nog niet kan reguleren.
Hij is niet ongehoorzaam. Hij is overweldigd.
Hij heeft iets nodig van jou: veiligheid, begrip, rust.

De senior met dementie moet gewoon luisteren

Zou je dat zeggen?
“De senior met dementie moet gewoon luisteren.”
Nee, natuurlijk niet. Want je weet: hij kan niet altijd meer begrijpen wat je bedoelt.
Zijn brein werkt anders. Misschien is hij in de war, vergeetachtig, bang of verward.

Of stel, iemand heeft pijn of een handicap, en jij vraagt iets,
“Spring hier overheen.”
“Ga daar zitten.”
En diegene zegt: “Ik wil wel, maar ik kan niet.”

Dan dwing je niet.
Dan toon je begrip.
Dan pas je je aan.

De hond moet gewoon luisteren... of samenwerken?

Wanneer iemand zegt dat een hond “gewoon altijd moet luisteren”, dan hoor ik vaak een controlegerichte manier van denken.
Een soort: “Ik bepaal, jij voert uit.”
Dat is een relatie gebaseerd op gehoorzaamheid, niet op samenwerking.

Maar wat is de motivatie erachter, vanuit de mens gezien?
We bieden onze honden van alles: veiligheid, onderdak, eten, water, warmte, affectie.
En dan kun je al snel denken: “Ik doe zóveel voor jou, dan mag jij op z’n minst gewoon luisteren.”

Maar voor de hond werkt dat niet zo.
Honden zijn geen machines. Ze reageren op context, emotie en fysieke gesteldheid.

De context maakt alles uit

Stel, je hond ligt op een koude avond lekker warm in zijn mand. Jij zegt:
“Kom, we gaan naar buiten.”
En hij blijft liggen.

Misschien denk je: “Hij is koppig.”
Maar stel dat hij spierpijn heeft, of gewoon moe is, of zich niet lekker voelt.
Dan kan hij even niet, of hij wil even niet, en dat is oké.

Als moderne, geschoolde trainer kijk ik liever naar samenwerking.
Niet: “Je moet dit doen omdat ik het zeg.”
Maar: “Kun je met me meewerken?”

Dat vraagt om motivatie. En motivatie komt niet uit dwang, maar uit beloning.

Motivatie is meer dan een brokje

Motiveren betekent: iets doen de moeite waard maken.
Soms is dat een lekker voertje, soms een spelletje, soms gewoon jouw enthousiasme.

De ene hond doet alles voor een gewone brok.
De andere kijkt je aan alsof hij zegt: “Serieus? Hiervoor kom ik m’n bed niet uit.”

Net als wij.
Wij eten ook niet elke dag alleen maar gezond, functioneel eten.
Soms willen we gewoon ijs of chocola.

Voor honden is dat net zo: wat meer waarde = meer motivatie = meer samenwerking.

Dus: als je hond moeite heeft met iets, verhoog dan de waarde van de beloning.
En als hij ondanks dat nog steeds weigert, stel jezelf dan niet de vraag:
“Waarom luistert hij niet?”
Maar: “Wat probeert hij me te vertellen?”

Luisteren begint bij gehoord worden

Het gedrag van je hond is informatie.
Elke weigering, elke aarzeling, elke blik is een signaal.
En als jij daar echt naar luistert, voelt je hond zich gehoord.

Dan krijg je een hond die niet uit angst volgt, maar uit vertrouwen.
Niet omdat hij moet, maar omdat hij wil.

Tot slot

Een hond die niet luistert, is geen koppige hond.

Het is een hond die iets probeert te zeggen.

Wanneer we stoppen met eisen en beginnen met luisteren, ontstaat samenwerking.
Niet gebaseerd op macht, maar op vertrouwen.

Wil je leren hoe je op die manier met je hond kunt werken — met meer begrip, communicatie en wederzijds respect?
👉 Neem gerust contact met me op.

Samen zorgen we dat jouw hond niet gewoon luistert, maar graag meewerkt.